پتروشیمی ها چشم انتظار سیگنال جدید جهانی

در حالیکه بازار جهانی محصولات پتروشیمی با کاهش تقاضا و افت نرخ متاثر از واهمه بروز رکود اقتصادی در دنیا روبه روست، بازگشت نرخ ارز در بازار آزاد داخل به مسیر رشد باعث شده است تا مجددا رینگ پتروشیمی بورس کالای ایران رونق بگیرد. در این شرایط،اگرچه بازگشت نرخ ارز در بازار آزاد به کانال 30 هزار تومان در نتیجه طولانی شدن مجدد این دور از مذاکرات احیای برجام توانسته است بر حجم تقاضا و خرید در رینگ پتروشیمی بورس کالا بیفزاید؛ اما برآورد افت نرخ جهانی محصولات پتروشیمی در میان مدت باعث شده است تا متقاضیان برای کسب سهم از عرضه ها حاضر به رقابت قیمتی در اغلب عرضه ها نباشند. در این شرایط، در حالیکه داده های اقتصادی غرب و شرق با افزایش احتمال بروز رکود اقتصادی از میزان تقاضا برای محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی می کاهد، قطع عرضه گاز به اروپا از سوی روسیه می تواند اتفاقات جدیدی را در این بازار رقم بزند.

بازگشت خریدهای هیجانی به رینگ پتروشیمی

رونق به معاملات رینگ پتروشیمی بورس کالای ایران بازگشت؛ به این ترتیب در حالیکه افت نرخ ارز در بازار آزاد ظرف هفته های گذشته باعث شده بود تا از حجم خرید در رینگ محصولات پتروشیمی بورس کالا کاسته شود، طولانی شدن مذاکرات احیای برجام و بازگشت نرخ ارز به کانال 30 هزار تومان در بازار آزاد باعث شد تا مجددا صنایع تکمیلی فعال در این حوزه بر خریدهای خود بیفزایند.

به این ترتیب، حجم محصولات پلیمری و شیمیایی فروش رفته از بازار فیزیکی بورس کالا ظرف یک هفته اخیر، از هفتم تا سیزدهم شهریور، به بیشترین میزان پس از نیمه خردادماه امسال رسید و در عین حال در رقمی بالاتر از میانگین حجم فروش هفتگی این محصولات در سال گذشته قرار گرفت.

تقابل سیگنال ارزی و نرخ جهانی

نرخ پایه محصولات پلیمری و شیمیایی برای عرضه در بازار فیزیکی بورس کالای ایران، روز گذشته با ترکیبی از رشد و کاهش قیمت اعلام شد. نرخ ارز نیمایی به عنوان یکی از پارامترهای اثرگذار بر تعیین قیمت پایه این محصولات در بازه زمانی یک هفته ای رشد 0/5 درصدی داشت؛ این در حالی بود که قیمت صادراتی این محصولات به عنوان پارامتر دیگر تعیین کننده نرخ پایه همراه با ترکیبی از رشد و کاهش قیمت در محصولات مختلف همراه بود؛ بنابراین نرخ های پایه برای عرضه در روزهای پیش رو نیز با ترکیبی از کاهش و افزایش قیمت روبه رو شدند.

نرخ صادراتی محصولات پلیمری و شیمیایی همراستا با قیمت این محصولات در سایر بازارهای دنیا نوسان می کند؛ عرضه و تقاضا،بهای نفتا، نرخ نفت و بهای گاز طبیعی به بازار محصولات پتروشیمی سیگنال می دهند. همبستگی قیمتی میان محصولات زیرگروه پتروشیمی با نفت، نفتا و گاز طبیعی متفاوت بوده؛ اما به هر ترتیب، بازار انرژی اثرگذاری زیادی بر نوسان قیمتی این بازارها دارد، بنابراین برآورد قیمتی از آینده این بازارها می تواند شمال کلی از بازار محصولات پتروشیمی ارائه کند.

این هفته نفتا در معاملات آتی بورس آمریکا تا 632 دلار به ازای هر تن عقب نشست که این رقم کمترین نرخ فروش آن پس از ژوئن سال گذشته بود و در عین حال این محصول حدود 42 درصد از اوج قیمتی ثبت شده برای آن در اوایل مارس امسال فاصله گرفته است. سقوط نرخ نفتا در بازارهای جهانی می تواند افت نرخ سایر کالاهای مشتق از نفت را در پی داشته باشد. به این ترتیب تولیدکنندگان و مصرف کنندگان محصولات پتروشیمی در بازار داخل باید منتظر سیگنال افت بیشتر قیمت جهانی در هفته های بعد باشند.

در حالیکه نرخ نفت از مهمترین سیگنال های جهت دهنده به بازار محصولات پتروشیمی است، عرضه و تقاضا برای هر محصولی می تواند روند نوسان نرخ آن را از سایر محصولات تا حدی جدا کند. با وجود این، واهمه از بروز رکود اقتصادی در دنیا باعث شده است تا تقاضا برای انواع کالاها به شدت افت داشته باشد و این موضوع نیز فشار کاهش بیشتر قیمت را به محصولات پتروشیمی وارد می کند. چین به عنوان بزرگ ترین بازار مصرف محصولات پتروشیمی در دنیا با احتمال رکود اقتصادی مواجه است. اصرار دولت چین بر اجرای سیاست کرونا صفر و اعمال قرنطینه های سختگیرانه در این کشور از سویی تولید و مصرف محصول را در چین تحت فشار کاهشی قرار داده و از سوی دیگر نااطمینانی نسبت به اقتصاد را در بزرگترین اقتصاد کالامحور جهانی رقم زده است. در این شرایط، شاخص مدیران خرید چین در ماه اوت برای دومین ماه متوالی مجددا در نرخی کمتر از 50 واحد که سطح بروز رکود است، اعلام شد که این موضوع بدبینی به بازارهای کالایی را شدت بخشید.

در چنین شرایطی بر تعداد مبتلایان به کرونا در چین افزوده می شود و دولت این کشور ظرف روزهای اخیر مجددا نسبت به قرنطینه چند شهر بزرگ اقدام کرده است. در این شرایط، اصرار دولت چین بر اجرای قرنطینه باعث شده است تا بدبینی نسبت به تقاضا برای نفت و سایر محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی به وجود می آید و احتمال عقبگرد قیمتی این محصولات در هفته های آینده تقویت شود.

در حالی که سیگنال های چینی فشار کاهش قیمت را برای بازار محصولات پتروشیمی به همراه دارند، صحبت های هفته گذشته رئیس فدرال رزرو مبنی بر اولویت داشتن مهار تورم و اصرار بر اجرای سیاست های سختگیرانه انقباضی حتی با وجود ریسک بروز رکود جهانی باعث می شود تا محصولات پتروشیمی از این منظر نیز با سیگنال مضاعف کاهشی روبرو شوند. به این ترتیب، در حالیکه محصولات پتروشیمی در بازارهای مختلف جهانی با سیگنال کاهش تقاضا ارزان می شوند، نوسان مثبت نرخ ارز در بازار داخل مانع از آن می شود که این بازار به فاز رکودی فرو رود. اگرچه افت قیمت در بازارهای جهانی به شدت کاهش قیمت در بازار داخل منجر می شود؛ اما میزان تقاضا برای خرید مواد اولیه از سوی صنایع تکمیلی عمدتا از نرخ ارز سیگنال می گیرد.

قطع گاز اروپا،سیگنال افزایشی یا کاهشی رینگ پتروشیمی

در حالیکه افت تقاضا برای نفت و مشتقات آن با واهمه از بروز رکود اقتصادی زمینه عقبگرد قیمت در بازار جهانی محصولات پتروشیمی را به وجود آورده بود، جنگ انرژی میان روسیه و اروپای غربی وارد فاز جدیدی شد. روز جمعه دوم سپتامبر، پس از آنکه کشورهای گروه 7 را اعلام کردند در حال پیشبرد طرح اعمال سقف قیمتی بر صادرات نفت روسیه برای کاهش درآمدهای این کشور هستند، روسیه از قطع کامل عرضه گاز به اروپا از طریق خط لوله "نورد استریم یک" خبر داد. روسیه وجود نشتی در توربین باقی مانده این خط لوله را عامل قطعی کامل عرضه گاز آن عنوان کرد و زمان آن را نامشخص دانست.

اما اروپایی ها این تصمیم را تقابل با اعمال سقف قیمتی بر نفت صادراتی روسیه عنوان کردند. به هر ترتیب این تقابل می تواند اقتصاد اروپا را در آستانه رکود جدی قرار دهد. به این ترتیب، بازار محصولات پتروشیمی با بحران احتمالی جدید در بخش انرژی روبه روست. شدت گرفتن تنش انرژی میان روسیه و اروپا به کاهش تولید محصولات پتروشیمی در این منطقه منجر می شود و در عین حال می تواند تقاضا را در این بازار تحت فشار کاهشی قرار دهد. تجربه نشان داده است که افت تقاضا در فاز کوتاه مدت تاثیر به مراتب بیشتری بر بازارهای کالایی داشته و سقوط نرخ را به همراه دارد، این در حالی است که افت عرضه در بلندمدت بر بازار اثرگذار شده و می تواند اثرات تورمی بلند مدتی را به همراه آورد.